زبان قدرتمند فارسی
زبان قدرتمند فارسی
برخی شباهت ها در بین زبان ها به ویژه آنهایی که در بیش از سه یا چهار زبان وجود دارد بسیار چیز هیجان
آوری است برای من، به ویژه آنهایی که قدیمی تر است. البته در این گفتار به برتری های زبان فارسی نسبت به
دو سه زبان دیگر (عربی -انگلیسی - فرانسه ) اشاره می کنیم:
-
جنسیت
نبود مساله جنسیت در زبان فارسی خود برتری بسیار مهمی محسوب می شود. این مساله باعث میشود بسیاری از مشکلات در راه فراگیری آن از بین برود و به نوعی نیز حاصل از دیدگاه مترقی نسبت به جهان می باشد. واقعاً من مانده ام چرا هر چیزی باید یا مذکر باشد یا مونث! اولین بار چه کسی چنین چیز احمقانه ای به ذهنش رسیده است؟ در زبانهای عربی، فرانسه و آلمانی به شدت این مساله آزاردهنده است. فهرست بلند بالایی از اشیاء و مفاهیم وجود دارد که باید حفظ کرد که کدام مونث است و کدام مذکر! اولین بار که شنیدم در زبان آلمانی جنسیت خنثی وجود دارد خوشحال شدم و گفتم که چه عجب که در این زبان این مشکل را حل کرده اند و فکر می کردم که هر چیزی که واقعاً مونث یا مذکر نباشد، خنثی می شود ولی بعد فهمیدم که اینگونه نیست و وجود جنسیت خنثی قوز بالا قوز است و مشکل به قوت خود باقیست. این مساله جنسیت فراگیری یک زبان را تا حد زیادی مشکل میکند علی الخصوص وقتی که کسی بخواهد چند زبان مختلف را یاد بگیرد. مثلاً کشورها در زبان عربی طبق یک قاعده جنسیتشان مشخص می شود و در زبان فرانسه طبق قاعده ای دیگر! وای به حال عرب زبانی که بخواهد فرانسه یاد بگیرد یا بالعکس! علاوه بر آن انعطاف پذیر زبان نیز کاهش پیدا میکند. مثلاً گفتن جملات عمومی که همه را شامل شود سخت است، یا باید یک جنس را نادیده گرفت، چنانکه اغلب این کار را میکنند و مثلاً اکثراً در اینگونه مواقع جنسیت مونث نادیده گرفته می شود و جملات با ادبیات مذکر بیان می شود یا باید هر دو را در نظر گرفت که منجر به طولانی شدن جمله و نوشته می شود. مثلاً همین قاعده ای که در زبان فرانسه یا عربی وجود دارد که اگر 1000 زن در جایی باشند و فقط یک مرد در بین آنها باشد برای اشاره به آنها باید از ضمیر مذکر استفاده کرد بسیار مسخره و تحقیر کننده است. صرف شدن صفتها و ضمایر با جنسیت نیز بسیار جانکاه است در این زبانها. در زبان عربی، افعال، ضمایر، صفات با جنیست صرف می شود و در زبان فرانسه، ضمایر و صفات و حروف تعریف و نکره با جنسیت صرف می شود. از این نظر زبان عربی در بین این زبانها برتری دارد چرا که بسایر قاعده مند است.
-
صرف فعل
زبان عربی در صرف افعال به اصلاح ضمیرافتان است به این معنی که با دیدن تنها فعل می توان صیغه آن را پیدا کرد ولی در زبانهای فرانسه، آلمانی و انگلیسی چنین ویژگی وجود ندارد. این ویژگی باعث قابلیت موجزگویی در زبان می شود. زبان فارسی از این لحاظ در کنار اینکه از مزیت صرف نشدن با جنسیت برخوردار است، ضمیرافتان نیز می باشد. صرف فعل در زبان عربی بسیار قاعده مند صورت می گیرد و فکر میکنم در بین همه زبانها از این نظر سرآمد باشد. پس از آن حداقل نسبت به زبانهای انگلیسی و فرانسه در زبان فارسی صرف افعال قاعده مندتر انجام میشود. در زبان فرانسه برای صرف حدود 12000 فعلی که وجود دارد کتابچه ای وجود دارد که طریقه صرف هر یک از آنها را نشان می دهد. تا آنجا که در ذهن دارم تعداد بن های فعل در فارسی کمتر از 500 یا 1000 باید باشد. البته این یک چیز ذهنی است و باید فهرست دقیقی از آنها تهیه کرد
- مفرد و جمع
-
به نظر من یکی دیگر از ویژگیهای جالب زبان فارسی نحوه برخوردش با مقوله شمارش است. در زبانهایی مثل عربی، انگلیسی یا فرانسه وقتی که بگوییم "چهار درخت" باید علاوه بر اینکه عدد آن را مشخص کرده ایم کلمه درخت را نیز جمع ببندیم چنانچه در عربی می گوییم: "اشجار الاربعه"، در انگلیسی "four trees" و در فرانسه "quatre arbes" ولی در فارسی لازم نیست کار اضافه ای انجام دهیم و بگوییم "چهار درختان" چرا که عدد چهار خود به تنهایی نشان می دهد که درخت جمع است. این مساله انعطاف پذیری خوبی به زبان فارسی می دهد چرا که از افزونگی بی جهت اطلاعات جلوگیری میکند و چنانچه در متون مثلاً انگیسی بعضاً مشاهده می کنیم لازم نیست "s" جمع در پرانتز بیاید بخاطر اینکه نمیدانیم تعداد مورد نظر یک است یا بیشتر از یک. در زبان عربی که این موضوع بغرنج تر است!