مقدمه
با پیشرفت فناوریهای نوین در کشورهای مختلف، به خصوص در کشورهای پیشرفته و به دنبال آن انفجار اطلاعات در تمام بخشهای مختلف جوامع، پاسخگویی با شیوههای سنتی، دیگر جوابگوی انسانها در زمینه انتقال سریع اطلاعات نبوده و لذا نیاز به شیوههای جدیدتر به شدت احساس میشد.مسلما" یکی از مهم ترین ارکان پیشرفت هر جامعه، آموزش و پرورش آن جامعه است و تجربه نشان داده که چگونگی وضعیت آموزش و پرورش در کشورهای مختلف، در مسیر رشد و یا انحطاط هر کشور در طول حیات تاریخی آن، تاثیرگذار است. جامعه پیشرفته، قطعا" از سیستم آموزشی مدرن و مترقی برخوردار است و این سیستم مترقی، مسلما در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی مذهبی و اخلاقی تاثیرگذار است.
میتوان گفت داشت که در آستانه قرن دانش و اطلاعات، هر نوع برنامهریزی و تصمیمگیری و در مجموع هر نوع فعالیت حیاتی معقول، بدون کاربرد اطلاعات (به روز) و سازماندهی اطلاعاتی بر مبنای فناوریهای جدید در امر اطلاعرسانی، امری به دور از واقعیتهای جامعه جهانی یا به عبارت دیگر "دهکده جهانی " خواهد بود. در عصر فنون جدید تبادل اطلاعات، هر نوع فعالیت ارتباطی به منزله یک سرمایه ملی و در حکم پشتوانهایی برای نیل به اهداف برنامههای توسعه و نهایتا استقلال و خودکفایی کشورها محسوب میشود، بنابراین باید پذیرفت که بزرگراههای اطلاعاتی زمینهساز بستری مناسب برای توسعه کشورها هستند و جوامعی که از این امکانات محرومند، عملا قدرت مانور تجاری و علمی خود را تا حد قابل توجهی محدود میبینند. در هزاره سوم، فن آوری اطلاعات و ارتباطات ICT ، به عنوان عمده ترین محور تحول و توسعه در جهان منظوره شده و دستاوردهای ناشی از آن نیز چنان بازندگی مردم در جنبه های مختلف عجین گردیده است که روی گردانی و بی توجهی به آن ، اختلالی عظیم را در جامعه و رفاه و آسایش مردم به وجود می آورد. نظام آموزشی نیز به عنوان اساس و پایه نظام آموزش و پرورش از این قاعده مستثنی نمی باشد.
این تحول به مقتضای شرایط موجود آن دوره ، تغییر محتوا ، روشها و فناوری های آموزشی را به دنبال داشت. امروز نیز ظهور فناوری جدید اطلاعاتی و ارتباطی در عصر اطلاعات[1] ، شکل جدیدی از یادگیری تعاملی ، خلاق و فعال را ایجاد کرده است به نحوی که همه افراد قادرند در هر کجا و هر زمان به اطلاعات مورد نیاز خود دست یابند. توسعه این فناوری ها به قدری چشمگیر و فراگیر است که نمی توان اثرات آن را بر آموزش و پرورش نادیده گرفت. عصرکنونی ، عصر اطلاعات نام دارد. عصری که زندگی بدون اطلاعات میسر نیست. دورانی که اطلاعات درهمه تار و پود زندگی بشر نمایان است و معیارهای پیشرفت و توسعه جوامع بشری توسط اطلاعات و میزان دستیابی به آن معین می گردد.
امروزه از آموزش و پرورش انتظار می رود تا موجبات یادگیری فعال و مشارکتی را در بین دانش آموزان فراهم آورد. شیوه های آموزشی جاری مسلماً پاسخگوی نیازهای آموزشی متغیر عصر جدید نیست.
جهانی که در آن به سر می بریم عصر ارتباطات نامیده شده است که از ویژگی های آن توسعه شگفت آور فن آوری اطلاعات و ارتباطات و فراگیرشدن شبکه جهانی اطلاعاتی، جهت افزایش سرعت و کیفیت در ارائه خدمات با مطلوب می باشد. این فن آوری ابزار خلق و انتقال دانایی و تصویرگر اجتماع آرمانی برخوردار از دانش یعنی جامعه دانایی محور بر شمرده می شود. از این رو نقش این فن آوری نوین در حوزه آموزشی حداقل به اندازه تحولی است که اتومبیل در صنعت حمل و نقل بوجود آورده است. (عبادی، 1382: 84)
با توجه به سرعت فزاینده از قبیل جهانی شدن ، ورود به جامعه اطلاعاتی و گسترش شبکه ها و رسانه ها ی ارتباط جمعی جهانی که نوعی تغییر و تحول محسوب می شود روبرو می باشد .شیوه های نوین آموزشی به عنوان بخشی از فرایند آموزش و یادگیری در نظر گرفته شود، برنامه های آموزشی آشنایی با رایانه و شبکه جهانی اینترنت و یا رسانه های تاثیر گذار بر حیات علمی انسان دارد.
مطالعات انجام شده نشان می دهد که دانش آموزانی که به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارند ، از عملکرد بهتری برخوردارند . در مطالعه ای که به وسیله ی مرکز فناوری های ویژه کاربردی انجام شده است ، اهمیت کاربرد اینترنت را مورد بررسی قرار داده و تاثیر آن را بر یادگیری دانش آموزان در کلاس درس ارزیابی کرده است. در این مطالعه ، عملکرد 500 تن از دانش آموزان پایه های چهارم و پنجم ابتدایی در 7 مدرسه شهری مورد مقایسه قرار گرفت. نیمی از آزمودنی ها در مطالعه حاضر ، به اینترنت دسترسی داشتند و نیمی دیگر به این فناوری جدید دسترسی نداشتند. (حسینی، 1384: 3-5)
فناوری جدید اطلاعات در نظام آموزش و پرورش :